‘Watergedragen verven en lakken hebben de toekomst!’

Lange traditie

Watergedragen verven en lakken vormen geen nieuwe technologie. De eerste watergedragen coatings werden meer dan 70 jaar geleden ontwikkeld. Maar pas toen men zich meer bewust werd van de schadelijke milieueffecten door de uitstoot van oplosmiddelen, beleefden watergedragen verven en lakken een bloeiperiode. Sinds de Decopaint-richtlijn van 2004 de uitstoot van oplosmiddelen beperkt, zijn de meeste producenten overgestapt op watergedragen coatings. De situatie is echter anders bij meubelmakers: hier domineren nog steeds oplosmiddelgedragen producten. Hoewel bedrijven bij CNC-freesmachines en andere apparatuur voor het bewerken van hout vaak vertrouwen op de nieuwste technologieën, houdt men het als het gaat om het bewerken van oppervlakken graag bij het oude. Waarom eigenlijk? Dit is waarschijnlijk voor een niet onbelangrijk deel te wijten aan het feit dat sommige bedrijven jaren geleden slechte ervaringen hebben opgedaan met watergedragen verven en lakken. En over het hoofd zagen hoe enorm de producten zich sindsdien hebben ontwikkeld.

Moderne coatings

Watergedragen verven en lakken zijn minder resistent, hebben tekortkomingen op het gebied van vergeling en glans, en zijn bovendien moeilijk om mee te werken; dit is zomaar een greep uit de gangbare vooroordelen. Vroeger ook niet helemaal onterecht: de eerste generaties watergedragen verven en lakken hadden inderdaad te lijden onder een gebrek aan crème- en vetbestendigheid, waardoor geverfde oppervlakken week werden bij veelvuldig contact, bijvoorbeeld de armleuningen van stoelen, tafelbladen of deuren. Inmiddels behoort dit probleem echter al lang tot het verleden: met de huidige grondstoffen en de nodige ervaring in de ontwikkeling van coatings kan men de oppervlakteweerstand van watergedragen verven en lakken net zo reguleren als die van de oplosmiddelgedragen producten: van het licht meegevende soft-touch oppervlak, zoals bv. bij Bluefin Pigmosoft van ADLER, tot aan de maximale weerstand van Bluefin Resist, dat bij 1K-verwerking een weerstand van 1B haalt. Over 1K gesproken: oplosmiddelgedragen verven en lakken worden altijd als twee componenten verwerkt, terwijl de meeste watergedragen verven en lakken beide opties toelaten. En terwijl de verwerkingstijd van oplosmiddelgedragen 2K-verven en -lakken na het openen vaak beperkt is tot een paar uur, vergemakkelijkt de nieuw ontwikkelde Aqua-Crosslinker de 2K-verwerking van veel watergedragen verven en lakken uit het ADLER assortiment aanzienlijk: de isocyanaatvrije crosslinker maakt een verwerkingstijd van 3 dagen mogelijk, die indien nodig met nog eens 3 dagen kan worden verlengd. Het voordeel is dat men niet langer de exacte hoeveelheid verf/lak hoeft te berekenen die nodig is en dat men niet langer de verf/lak steeds opnieuw moet mengen. De hoeveelheid verf/lak die nodig is voor een paar dagen wordt in een keer voorbereid. Ook blijven er minder verfresten over.

Verwerking? Easy!

Over het algemeen zijn moderne, watergedragen verven en lakken veel gebruiksvriendelijker dan wordt beweerd. Bij veel watergedragen verven en lakken gaat het opdrogen iets langzamer. Dat is niet alleen een nadeel, want terwijl oppervlakken met een toplaag van oplosmiddelgedragen verf/lak binnen 24 uur opnieuw moeten worden geverfd, geldt bij watergedragen verven en lakken een aanzienlijk langer tijdvenster. Als de tijd dringt, is de nieuwe universele meubellak Bluefin Unistar van ADLER een goede keuze: hij is al schuurbaar na één tot twee uur en blokvast na één nacht drogen. Het enige wat belangrijk is, is een geschikte omgeving. Een droogruimte met airconditioning en regelaar voor de luchtvochtigheid, waar de lucht in beweging is, is ideaal. Bij het aanbrengen van de verf/lak zelf moet men rekening houden met de speciale eigenschappen van watergedragen verven en lakken: omdat de houtvezels meer overeind gaan staan, moet het oppervlak grondig worden voorbehandeld en geschuurd. Indien nodig moeten de poriën worden uitgeborsteld. Een tussenschuurgang na het aanbrengen van de eerste laklaag zorgt ervoor dat de opstaande vezels worden verwijderd. Voor het aanbrengen van de verf/lak zelf heb je natuurlijk apparatuur nodig die geschikt is voor watergedragen producten. Maar de gangbare spuitsystemen zijn tegenwoordig sowieso gemaakt van roestvrij staal en leveren in dit opzicht geen probleem op. Het spreekt voor zich dat de spuitkoppen geschikt moeten zijn voor de desbetreffende verf/lak. Verstuiverkoppen voor watergedragen verven en lakken produceren zelfs een iets dunnere laklaag dan de standaard spuitkoppen voor oplosmiddelgedragen producten. Een andere speciale eigenschap van watergedragen meubelverven en meubellakken is dat ze minder goed samengaan met hout dat rijk is aan bestanddelen. Als de houtbestanddelen worden opgelost door water, kan dat leiden tot lelijke verkleuringen. Maar ook hier zijn er nieuwe ontwikkelingen: de nieuwe allround-lak Bluefin Unistar kan direct worden aangebracht op eikenhout. Bij andere houtsoorten, zoals lariks, is een oplosmiddelgedragen primer nog steeds noodzakelijk.

Qua ontwerp is alles mogelijk

En hoe zit het met het oppervlak? In principe zit het verschil bij de diverse soorten verf/lak hem voornamelijk in het gebruikte oplosmiddel: bij de één vluchtige oplosmiddelen, bij de ander water. Verder lijken ze erg op elkaar. Dienovereenkomstig kan elk gangbaar effect op het oppervlak worden bereikt met beide productgroepen, van dofmat tot hoogglans of diverse speciale effecten. Veel watergedragen blanke lakken hebben nog steeds niet de volle glans van oplosmiddelgedragen coatings. Maar dit kan ook een voordeel zijn: het laat het oppervlak er natuurlijker uitzien, wat past bij de huidige trend. Dit geldt ook voor de accentuering: over het algemeen geven oplosmiddelgedragen lakken het hout een krachtigere accentuering, terwijl watergedragen lakken de natuurlijke optiek grotendeels vasthouden. Als een sterke accentuering van poriën en jaarringen gewenst is, kan dit effect ook gecreëerd worden met speciaal daarvoor ontwikkelde, watergedragen lakken zoals Bluefin Unistar van ADLER. Men kan daarbij ook nog verder in de trukendoos grijpen: Aquafix UV 100 met zonbeschermingsfactor, dat aan de lak wordt toegevoegd, zorgt er niet alleen voor dat de UV-bestendigheid wordt verhoogd en dat het hout niet vergeelt, maar levert tevens een nog sterkere accentuering op.

Het milieu is er blij mee

Moderne watergedragen verven en lakken hebben daarom geen relevante nadelen meer ten opzichte van oplosmiddelgedragen producten. Maar wat zijn de voordelen? Eerst en vooral natuurlijk hun milieuvriendelijkheid: terwijl oplosmiddelgedragen verven en lakken een VOS-gehalte hebben van ruim boven de 50%, hebben watergedragen lakken meestal een VOS-gehalte van ruim onder de 8%. De eerste meubellak die het Oostenrijkse milieulabel en het ‘Cradle to Cradle’-certificaat kreeg, Bluefin Unistar van ADLER, heeft zelfs een VOS-gehalte van minder dan 3%! Dit heeft niet alleen een positief effect op de milieubalans als het gaat om oplosmiddelen, maar is ook goed voor de werkomstandigheden: geen onaangename geur van oplosmiddelen, het risico op brand en explosie is drastisch verminderd, de gezondheidsrisico's door het werken met lakken zijn duidelijk kleiner. Bij het gebruik van watergedragen verven en lakken is het een stuk makkelijker om installaties te reinigen, ze te verdunnen (in beide gevallen gewoon met water) of filters en schoonmaakmiddelen weg te doen. De verf/lak kan langer open blijven staan, wat duidelijk minder restanten oplevert. Voor de productie van watergedragen verven en lakken is veel minder aardolie nodig dan bij oplosmiddelgedragen producten. En tot slot bieden watergedragen verven en lakken een unieke kans om een duidelijk signaal aan de klant af te geven: Hoogwaardige houten meubels staan voor duurzaamheid, voor een aangenaam binnenklimaat zonder schadelijke stoffen. Dus wat ligt er meer voor de hand dan bij de afwerking van het oppervlak ook te vertrouwen op milieuvriendelijke producten? Maar watergedragen verven en lakken hebben nog een voordeel dat vaak over het hoofd wordt gezien: ze zijn goedkoper! Dit kan op het eerste gezicht onlogisch lijken, omdat de prijs per liter bij watergedragen verven en lakken meestal iets hoger ligt. Dat wordt echter gecompenseerd door de kleinere hoeveelheid watergedragen verf/lak die aangebracht moet worden en kleinere hoeveelheden verharder of crosslinker die moeten worden toegevoegd. Als watergedragen verf/lak wordt aangebracht bij 1K-verwerking, wat voor veel toepassingsgebieden absoluut voldoende is, kunnen de kosten nog verder worden verlaagd. Op deze manier kan meer dan 15% van de verfkosten worden bespaard. En dan zijn de extra kosten voor verdunners en schoonmaakmiddelen nog niet eens meegerekend!

Watergedragen verven en lakken hebben de toekomst!

Al met al zijn de voordelen van watergedragen verven en lakken op dit moment al groter dan de nadelen, niet alleen voor de industrie, maar ook voor kleinere bedrijven. Dit zal in de toekomst niet veranderen, integendeel. Het volstaat om de brandstofprijzen van vandaag te vergelijken met die van 20 jaar geleden om te weten dat de kosten van producten op basis van aardolie zullen blijven stijgen. Daarnaast is het aannemelijk dat de wettelijke vereisten op milieugebied steeds strenger zullen worden. Wie nu al met watergedragen verven en lakken werkt, hoeft zich niet langer zorgen te maken over wat de wetgever in de toekomst nog verder zal bedenken. En de vraag van klanten naar ecologisch verantwoorde producten zal ook blijven toenemen. De bedrijven die hier tijdig op inspelen zullen tot de winnaars van deze ontwikkeling behoren!

ADLER – Door onze aderen stroomt verf

Met 720 medewerkers is ADLER de toonaangevende fabrikant van lakken, verven en houtverduurzamingsmiddelen in Oostenrijk. Het familiebedrijf werd in 1934 opgericht door Johann Berghofer en is vandaag in handen van de derde generatie onder leiding van Andrea Berghofer. Elk jaar verlaat 21.000 ton lak de fabriek in Schwaz naar klanten in meer dan 30 landen over de hele wereld. ADLER heeft verkoopkantoren in Duitsland, Italië, Polen, Nederland, Zwitserland, Tsjechië en Slowakije; de ADLER-Werk Lackfabrik in Schwaz/Tirol (A) is de enige productielocatie. ADLER is als één van de eerste bedrijven in zijn branche 100 % klimaatneutraal sinds 2018. ADLER heeft zijn ecologische voetafdruk tot een minimum beperkt door een groot aantal maatregelen. ADLER compenseert onvermijdelijke restemissies door erkende klimaatbeschermingscertificaten en draagt zo bij aan de financiering van nieuwe klimaatbeschermingsprojecten.